Stap 3 Gedrag actief aanleren

Een belangrijk methodisch element van PBS IN DE WIJK is het actief aanleren van het gewenste gedrag aan kinderen en jongeren.

‘Lessen in goed gedrag’ worden preventief ingezet, nog voordat zich problemen voordoen, met als doel gewenst gedrag bij kinderen en jongeren te versterken. Wanneer kinderen en jongeren binnen de deelnemende organisaties en in de wijk goed zijn toegerust om zich te houden aan de geldende waarden en gedragsverwachtingen, dan kunnen zij ongehinderd en succesvol deelnemen aan de activiteiten die door de verschillende organisaties worden aangeboden en zich veilig bewegen in de wijk.

De werkzame elementen van het aanleren van gedrag komen voort uit de leertheorieën en zijn: een goed voorbeeld afkijken bij een positief model en dit vervolgens zelf oefenen (Bandura, 1986). Met professionals en vrijwilligers wordt binnen PBS IN DE WIJK geoefend hoe zij gewenst gedrag actief kunnen aanleren middels korte lesjes in goed gedrag.

Het actief aanleren van gedrag vormt onder andere een onderdeel van de PBS-pijler: ‘een positieve benadering: aanleren en waarderen’. Lessen in goed gedrag hebben een preventief effect doordat kinderen oefenen met gewenst gedrag en dit gedrag beter inslijpt. De lessen zijn bedoeld voor alle kinderen en jongeren en maken dan ook deel uit van de groene interventies van de PBS- piramide.

In de praktijk blijken de deelnemers aan PBS IN DE WIJK gewenst gedrag vaak aan de kinderen aan te leren in natuurlijke situaties. Zo gaf de leider van een buurthuis aan dat hij bij binnenkomst van de kinderen in het buurthuis, had voorgedaan hoe je goed je jas aan de kapstok hangt, kinderen hiermee had laten oefenen en het goede gedrag vervolgens had bekrachtigd. Een mooi voorbeeld van een beknopt lesje in goed gedrag. De week daarop hingen alle kinderen hun jas netjes zelf aan de kapstok, zonder dat zij hierop gewezen hoefden te worden.

Op wijkniveau valt verder op dat rondom het onderwerp ‘gedrag actief aanleren’ veel behoefte is aan het uitwisselen van gedachten over het belang en de functie van het positief model staan door de volwassenen in de wijk. Immers, goed voorbeeld doet goed volgen.

Er wordt tijdens bijeenkomsten regelmatig besproken hoe de volwassenen in de wijk de waarden en gedragsverwachtingen die zijn vastgesteld zelf uitdragen, wat daarin makkelijk is en waar uitdagingen liggen. Ook worden er concrete doelen gesteld, zoals: ‘de komende week groeten we ieder kind/ iedere jongere die we op straat tegenkomen en letten we op het effect. Bij de volgende bijeenkomst evalueren we wat dit oplevert’. Door het positief voorleven, een belangrijke stap in het aanleren van gedrag, regelmatig als thema terug te laten keren bij de verschillende PBS IN DE WIJK bijeenkomsten, neemt het bewustzijn over onze belangrijke rol hierin als volwassenen toe, evenals het aantal volwassenen dat hiermee actief aan de slag gaat.

Wilt u meer weten? Neem dan contact op met Emilie van Leeuwen, projectleider.

Downloads
Ideeën voor variatie in lessen in goed gedrag
Kernboodschap positief model staan
Voorbeeldles in goed gedrag van een boksschool